Oto wybrane fragmenty artykułu prof. Piotra Jaroszyńskiego pt. BIBLIOTEKA POLAKA,
który ukazał się w sobotnio-niedzielnym Magazynie "Naszego Dziennika" (25-26.08.2012 r.):

Książka to rzecz i zwyczajna, i nadzwyczajna. Zwyczajna, gdy patrzymy na nią jako na zszyty
lub sklejony plik zadrukowanych kartek. Nadzwyczajna, gdy znajdujące się w niej znaki stają kluczem,
który otwiera okno na świat i na wszechświat, na człowieka, na innych i na Boga.
A jeśli obok piękna są tam również prawda i dobro, to taka zwykła rzecz jak książka
może być dla duszy najcenniejszym pokarmem, wstrząsem, olśnieniem.
Nie dla jednej duszy, dla milionów, nie tylko dawniej, ale i teraz.
(...)
Co zatem powinniśmy zgromadzić w domowej biblioteczce?
To zależy od tego, ile mamy miejsca. Jeśli mamy bardzo dużo, to odpowiedź jest łatwa:
zbieramy kompletne wydania wszystkich klasyków polskich. Na to faktycznie trzeba dużo miejsca,
bo możemy poszczycić się bardzo płodnymi autorami.
Mało który naród wydał aż tylu pisarzy co Polacy. U innych kilka nazwisk i koniec,
a u nas setki, a kto wie, czy nie tysiące! Zbiorowe wydanie dzieł Sienkiewicza to ok. 60 tomów,
Kraszewski trafiłby do Księgi rekordów Guinnessa, bo napisał ok. 350 dzieł w ponad 600 tomach.
Polska literatura jest niewiarygodnie bogata. Ale to dobrze, bo dobrej kultury nigdy za wiele.
Zbierając kompletne wydania naszych klasyków, nie łudźmy się, że to wszystko przeczytamy.
Chodzi jednak o coś innego, o możliwość wyboru. Bo z czytaniem jest tak, że kieruje się ono
nie tylko obowiązkiem, ale i ochotą. Obowiązek jest w szkole, w domu przeważa ochota,
a ta chadza swoimi drogami. Sięgamy po tom osiemnasty, ze spisu treści wybieramy opowiadanie trzecie
i zaczynamy czytać. Wciąga nas, nie znaleźliśmy tego wcześniej, jakie to urocze.
I nie wiedzieć kiedy, przeczytaliśmy całość.
(...)
Z badań prowadzonych w wielu krajach na temat roli czytania płyną jednoznaczne wnioski:
czytanie to czynność, która w najwyższym stopniu przyczynia się do rozwoju intelektualnego,
pozwalając na koordynację całej osobowości młodego człowieka.
Dlatego czytaniu trzeba poświęcić dużo czasu i troski, bo to jest coś więcej
niż rozkodowywanie wiadomości. Niestety, gros pracy muszą wziąć na siebie rodzice,
ponieważ szkoła omija szerokim łukiem pracę nad pełnym opanowaniem sztuki czytania.
Kto wie, może i sami nauczyciele mają z tym problem? Zwłaszcza z czytaniem na najwyższym poziomie.
(...)
Nie chodzi o przeczytanie wszystkiego, bo to jest fyzycznie (czytanie jest czasochłonne!)
i intelektualnie niemożliwe, ale o to, żeby pewne utwory wchłonąć po raz pierwszy,
jak choćby "Trylogię", by potem do nich wracać. Innych, zwłaszcza poezji, warto uczyć się na pamięć.
Co za rozkosz znać na pamięć choćby jedną księgę "Pana Tadeusza".
Wyobraźmy sobie, jak latem przy ognisku nastolatek recytuje "Poloneza". To są rzeczy czarowne.
(...)
Nie ma innej drogi do polskości niż poprzez kulturę, a zwłaszcza przez literaturę.
Drogę tę rzadko dziś przemierza szkoła, choć na pewno są chlubne wyjątki.
W takim razie wiele pracy wziąć muszą na siebie rodzice i dziadkowie, a nawet krewni,
jeśli są na odpowiednim poziomie. Muszą, jeśli chcą, by ich latorośl wyrosła na Polaka.
Warto od dziś kompletować książki, by mieć do czego w wolnych chwilach zaglądać,
by zarażać bliższe i dalsze otoczenie polskim słowem, tak pięknym, że - jak podkreślał Sienkiewicz
- tylko mowa Greków może się z nim porównać.

KANON - PRZYKŁADY

GALL ANONIM - "Kronika Polska"

JAN KOCHANOWSKI - "Na dom w Czarnolesie", "Pieśń X. Kto mi dał skrzydła"

MIKOŁAJ REJ - "Żywot człowieka poczciwego"

ŁUKASZ GÓRNICKI - "Dworzanin polski"

PIOTR SKARGA - "Kazania sejmowe"

MIKOŁA SĘP SZARZYŃSKI - "O cnocie ślacheckiej"

ADAM MICKIEWICZ - "Księgi pielgrzymstwa i narodu polskiego", "Do Matki Polki", "Pan Tadeusz"

JULIUSZ SŁOWACKI - "Anhelli", "Król Duch"

ZYGMUNT KRASIŃSKI  - "Psalmy przyszłości", "O stanowisku Polski z Bożych i ludzkich względów"

CYPRIAN KAMIL NORWID - "Fraszka", "Moja piosnka"

WINCENTY POL - "Pieśń o ziemi naszej"

KORNEL UJEJSKI - "Wiersze po roku 1863"

MARIA KONOPNICKA - "Rota"

ELIZA ORZESZKOWA - "Nad Niemnem"

WŁADYSŁAW BEŁZA -"Dla polskich dzieci"

KRZYSZTOF KAMIL BACZYŃSKI - "Polacy", "Byłeś jak wielkie stare drzewo"

ZBIGNIEW HERBERT - "Przesłanie Pana Cogito", "Wilki"

HENRYK SIENKIEWICZ - "Trylogia", "Krzyżacy"

JÓZEF IGNACY KRASZEWSKI - "Stara baśń"

BOLESŁAW PRUS - "Lalka", "Placówka"

WŁADYSŁAW REYMONT - "Chłopi"

STEFAN ŻEROMSKI - "Syzyfowe prace", "Na plebanii w Wyszkowie"

KORNEL MAKUSZYŃSKI - "Złamany miecz", "Skrzydlaty chłopiec"

MARIA RODZIEWICZÓWNA - "Lato leśnych ludzi", "Florian z Wielkiej Hłuszy"

JÓZEF KONRAD KORZENIOWSKI - "Książę Roman", "Ze wspomnień"

ZOFIA KOSSAK-SZCZUCKA - "Pożoga"